De gemeente Amsterdam werkt samen met betrokken partijen aan de ontwikkeling van Buiksloterham tot circulair gebied met prestaties op het gebied van o.a. energie, kringlopen, biodiversiteit en leefbaarheid die voorbeeld stellend zijn. Het is een wijk waar voortdurend wordt geëxperimenteerd en geïnnoveerd. De wijk Buiksloterham in Amsterdam-Noord wordt getransformeerd tot een woon- en werkomgeving met een grote bebouwingsdichtheid. Onder de naam Circulair Buiksloterham is een netwerk van personen en organisaties bezig deze wijk vanuit een gezamenlijke visie ontwikkelen volgens de principes van de circulaire economie. Het is een wijk waarbij niet is gekozen voor een uitgewerkt stedebouwkundig plan, maar voor een geleidelijke transformatie.
GRONDSTOFFENSTATION
Waternet wil nieuwe sanitatie invoeren op verschillende plekken in Amsterdam. Dit is een nieuwe manier om afvalwater in te zamelen en te verwerken. We scheiden het vieze water van huishoudens bij de bron. Er zijn 2 stromen: zwart en grijs water. Zwart water is toiletwater. Grijs water komt uit de gootsteen, douche, (af)wasmachine en andere kranen. Uit zwart en grijs water winnen we bepaalde stoffen en energie. Twee riolen naast elkaar. Voor het zwarte water uit de toiletten leggen wij een vacuümriool aan. Het grijze water zamelen we in met het normale riool. In de woningen in Buiksloterham komen aparte vacuümleidingen voor het vacuümtoilet. Een vacuümriool kan het dikkere zwarte water goed afvoeren. De extra afvoer maakt de aanlegkosten hoger dan normaal. Maar deze kosten verdienen zichzelf terug. Ten eerste door de besparing op drinkwater. Ten tweede door de woning te verwarmen met warmte uit grijs water.
Het vacuümriool vervoert het zwarte water naar een tank (vergister) in de wijk. Deze haalt schadelijke stoffen uit het water en maakt biogas. Dit gas kun je omzetten in elektriciteit. Ook kunnen auto’s erop rijden. Verder halen we fosfaat uit het zwarte water. Fosfaat is een van de belangrijkste meststoffen om voedsel te maken. Er is weinig hiervan op aarde.
Het bestaande riool zamelt grijs water in. Grijs water is warm: gemiddeld 25 graden. In het bestaande riool gooien we deze warmte weg. Dat kost ons ongeveer € 300 per huishouden per jaar. Deze warmte kunnen we terugwinnen. Door per huizen- of appartementenblok een warmtewisselaar te koppelen aan een warmte-koude opslag wordt de warmte uit grijs water gehaald en terug naar de huizen gebracht.
GROENSTROOK
De groenstrook die toegang geeft tot het grondstoffenstation is een smalle ruimte grenzend aan het perceel van de firma Koopman Internationaal aan de oostzijde van kavel 39. De groenstrook is het voorportaal van het grondstoffenstation. De lengte van de strip, tussen het kanaal en Distelweg is ongeveer honderd meter. De strip is ruimtelijk onderdeel van het grondstoffenstation en krijgt een tijdelijke bestemming met dito inrichting. De inrichting bestaat uit een bezoekerscentrum, beplanting en verharding. Alvorens het grondstoffenstation wordt bezocht worden mensen uitgenodigd in het bezoekerscentrum. Het bezoekerscentrum heeft een ondersteunende en educatieve functie.
Bedrijventerreinen kenmerken zich over het algemeen door efficiënte stedenbouwkundige opzet en kavelindelingen met minimaal groen. De focus ligt op rendement. Neutrale, raamloze loodsen met verharde parkeerterreinen staan naast elkaar zonder een relatie aan te gaan. Het algemene beeld van een bedrijventerrein is dus: veel eenzijdige bebouwing, veel verharding en weinig groen. In tegenstelling tot dat uniforme beeld geeft het hier betreffende kavel met het bezoekerspaviljoen en de ark van het grondstoffenstation, door zijn lange smalle vorm en z’n bijzondere functies, genoeg aanleiding voor een afwijkend beeld als drager van de identiteit. De inrichting van de buitenruimte van deze lange smalle kavel, de strip, zou een uitgesproken karakter moeten krijgen. Dus geen grote onpersoonlijke loods, maar een fijn gedetailleerde duurzaam gebouwd ontvangstpaviljoen, slechts hoogstnoodzakelijke verharding en veel, zichtbaar groen. Gekozen is voor een opgaande wilgenbeplanting van ongeveer 3 meter hoogte. Een ongecultiveerde groenvoorziening, snelgroeiend en minimaal in onderhoud mede i.v.m. het tijdelijke karakter van de kavel. De eenvoud van de ruige, ondoordringbare pioniersplant is zeldzaam in deze toepassing. De ark en het bezoekerscentrum moeten beiden bereikbaar zijn voor zowel rollend materieel als voetgangers. Er is hier besloten voor stelconplaten, aansluitend bij de uitstraling van de locatie. Via dit brede toegangspad krijgen we een nieuwsgierig makende glimp te zien van het bezoekerscentrum.
OPEN ARCHITECTUUR
Gekozen is voor een gebouw dat open en toegankelijk is. Het bestaat uit twee haaks op elkaar geplaatste wandelementen. In de oksel van beide wandelementen is op de eerste verdieping de bezoekersruimte geplaatst.
De functionele opbouw is verder als volgt: In de kelder een ruimte voor de vacuümpomp met daarboven, op de begane grond een klein vacuümtoilet, daarboven de bezoekersruimte. De bezoekersruimte eindigt op het dak met een panoramisch uitzicht over het kanaal en het grondstoffenstation BSH. Alle toe te passen materialen zijn her te gebruiken of biobased. Het bezoekerscentrum is modulair en wordt industrieel, flexibel en demontabel gebouwd. De buitenzijde van de ark wordt rondom voorzien van transparante acrylaat platen om te voorkomen dat de ark vanaf het water ongewenst wordt bezocht.
