“Freedom is the freedom to say that two plus two make four. If that is granted, all else follows.” George Orwell 1949
Door middel van een publiek-private mobiliteitsonderneming; ZuidNet A58, wil het georganiseerd Brabants en Zeeuws bedrijfsleven een integrale aanpak van de doorstroming op de gehele A58 realiseren. Via deze integrale aanpak van de A58 wordt in een Publiek Private aanpak de doorstroming van het verkeer tot 2040 gegarandeerd. Tot nu toe ontbreekt de integrale aandacht voor de “esthetische” inpassing van deze weg. De stichting ZuidNet A58 is van mening dat juist nu, vooruitlopend op alle juridische en planologische procedures, er een unieke kans is om “out of the box” een verbeterde mobiliteitsstructuur te ontwikkelen. Dit met aandacht voor zowel een goede verkeersdoorstroming als een esthetische inpassing, waarbij beide elementen in volledige harmonie zijn en elkaar wederzijds versterken.
Het autoverkeer in Nederland wordt grotendeels op de snelwegen afgehandeld en in de meeste gevallen gaat het om verplaatsingen over relatief korte afstanden. De snelwegen zijn allang geen lege stroken asfalt door lege landschappen meer, maar ontpoppen zich als de ‘mainstreets’ van de stadsregio’s: Brainport, Midpoint. Het zijn de slagaders van de tot een netwerk aaneengeregen steden: Brabantstad. Ondanks het feit dat de Nederlandse snelwegen deel uitmaken van onze openbare ruimte valt er nog veel te verbeteren aan hun ruimtelijke kwaliteit. Wegtracés werden lange tijd door planners en beleidsmakers, mede ten gevolge van het minimale maatschappelijke draagvlak, als complexe planologische ingrepen beschouwd of simpelweg over het hoofd gezien. Snelwegen golden als een noodzakelijk kwaad en werden als een ruimtelijke gedoogzone behandeld. Een wildgroei van perifere bebouwing was het resultaat: non-places, restzones omgeven door muren en zonder ruimtelijke- of verblijfskwaliteit. Ook hier is verbetering gewenst om het imago van de omgeving op te waarderen. Wanneer het mogelijk is de problemen van congestie, veiligheid, luchtvervuiling, verkeerslawaai en trillingen, die nu door het wegverkeer worden veroorzaakt, met technische innovaties op te lossen, dan worden wegen een aantrekkelijk (verblijfs)gebied. Dan is het niet meer nodig wegen te verstoppen achter geluidsschermen en steden hoeven niet langer de weg de rug toe te keren.
Het is interessant te onderzoeken of de weg als ruimtelijk ordenend principe kan worden benut. Als potentiële drager van landschappelijke ontwikkelingen kan worden ingezet. De snelweg als esthetische beleving die ruimtelijke kwaliteiten en identiteit genereert voor zichzelf en haar omgeving. De geschiedenis leert ons dat een mooie en functionele snelweg het resultaat is van een door Kunst gevoede ingenieurspraktijk. De huidige opgaven in de openbare ruimte zijn zo complex dat een integrale benadering op uiteenlopende schaalniveaus (nationaal, regionaal en lokaal) van de problematiek de beste mogelijkheden biedt. Binnen dit overzicht worden een aantal locaties bepaald en afgebakend om vervolgens uitvoerig onderzocht te worden. Hierbij worden zowel concrete als visionaire uitgangspunten geformuleerd en onderzoeksvragen gesteld. Het hierna voorgestelde onderzoeksatelier biedt een podium voor een eerste verkenning. Het resultaat vormt een goede basis voor het formele inpassingtraject, waarbij de meerwaarde zit in het gebiedsoverstijgend beschouwen van de deeloplossingen.
De A58/E312 snelweg als laboratorium voor een innovatieve en ‘intelligente’ weg, een nieuw paradigma voor een snelweg die zijn esthetische kwaliteit inzet om weg, stad en landschap beter te verweven. Om dit proces te sturen en te coördineren is PAN opgestart. PAN geeft leiding en sturing aan de werkgroepen en disciplines die zich in het A58-project hebben verenigd.
